Viện KSND tỉnh Hà Nam ban hành kháng nghị phúc thẩm hủy án để điều tra lại vì sai tội danh và bỏ lọt tội phạm. Những vấn đề cần rút kinh nghiệm

Thứ sáu - 13/05/2022 05:45 2.205 0
Thông qua công tác kiểm sát bản án đối với vụ án Trịnh Văn Tú phạm tội “Tàng trữ trái phép chất ma túy” và “Chứa chấp việc sử dụng trái phép chất ma túy” theo quy định tại khoản 1 Điều 249, khoản 1 Điều 256 BLHS năm 2015, phát hiện bản án có vi phạm nghiêm trọng trong việc áp dụng pháp luật về xác định tội danh, có dấu hiệu bỏ lọt hành vi phạm tội và người phạm tội, Viện KSND tỉnh Hà Nam đã kịp thời ban hành Quyết định kháng nghị phúc thẩm theo hướng đề nghị TAND cấp phúc thẩm xét xử tuyên hủy bản án hình sự sơ thẩm số 55/2021/HS-ST ngày 02/7/2021 của Toà án nhân dân huyện T, tỉnh Hà Nam để điều tra lại vụ án theo thủ tục chung. TAND tỉnh Hà Nam đã xét xử phúc thẩm, chấp nhận toàn bộ kháng nghị của Viện KSND tỉnh.
Theo hồ sơ vụ án thể hiện: Khoảng 14 giờ 30 phút ngày 04/02/2021 tại phòng ngủ trong nhà thuộc quyền sở hữu, quản lý của Trịnh Văn Tú có địa chỉ tại huyện T, tỉnh Hà Nam, Tú đã có hành vi bỏ mặc để cho Đinh Văn Tuyên (là bạn của Tú) sử dụng trái phép chất ma túy Methamphetamine. Số ma túy này do đối tượng Nguyễn Thị Linh Trang (là bạn gái của Tú, ở cùng nhà với Tú) cung cấp cho Tuyên. Sau khi sử dụng ma túy xong, Tuyên ra phòng khách ngồi chơi cùng Tú thì bị lực lượng Công an xã L, huyện T kiểm tra hành chính và phát hiện, quá trình kiểm tra đối tượng Trang đã bỏ chạy.
Tiến hành khám xét khẩn cấp nơi ở của Tú, Cơ quan CSĐT - Công an huyện T phát hiện Tú tàng trữ trái phép 2,217 gam ma túy loại Methamphetamine để sử dụng và một số dụng cụ dùng vào việc sử dụng trái phép chất ma túy bao gồm: mảnh giấy bạc có bám dính ma túy loại Methamphetamine, 01 cóng thủy tinh có bám dính ma túy loại Methamphetamine...
Quá trình điều tra cả Trịnh Văn Tú và Đinh Văn Tuyên đều thừa nhận Tuyên đã nhiều lần sử dụng ma túy tại nhà Tú song không nhớ chính xác cụ thể thời gian, trong đó có đủ căn cứ xác định: Khoảng 23 giờ ngày 01/02/2021, khi Tú và Trang ở nhà của Tú thì Tuyên đến chơi và hỏi “có đồ không, cho xin mấy khói”, Tú hiểu ý Tuyên hỏi xin ma túy để sử dụng nên không nói gì, còn Trang đi lấy gói ma túy đá để ở trong lỗ ổ điện trong phòng ngủ, Tú đi lấy giấy bạc, Tuyên lấy bộ dụng cụ sử dụng ma túy ở gầm ghế trong phòng ngủ, rồi Tú, Tuyên sử dụng được ba, bốn lần thì hết số ma túy trên giấy bạc do Trang xúc ra bằng hình thức hít trực tiếp vào cơ thể. Sau đó, Tú vo giấy bạc vứt xuống nền nhà và cất bộ dụng cụ sử dụng ma túy xuống gầm ghế. Trang cất số ma túy còn lại, còn Tuyên đi về; bản thân Tú không xác định được nguồn gốc số ma túy Trang mang ra sử dụng là của Trang hay số ma túy do Tú đưa cho Trang cất giấu
Ngoài ra, tài liệu điều tra còn thể hiện cách ngày 04/02/2021 khoảng 3-4 ngày, Tuyên đến nhà Tú chơi sau đó hỏi Tú và Trang “Còn tý nào không xin một tý”, ý Tuyên hỏi xin ma túy để sử dụng thì Tú nói “Hết rồi”. Tuyên liền rủ Tú đến nhà đối tượng Trịnh Xuân Hoàn, sinh năm 1980 ở thôn A, xã B, huyện T, tỉnh Hà Nam để mua ma túy. Sau đó, Tuyên dùng xe mô tô chở Tú đến nhà Hoàn, Tú ngồi ở sân còn Tuyên một mình đi lên tầng 2 thế chấp giấy tờ xe máy của Tuyên cho Hoàn để mua nợ ma túy. Sau khi mua được ma túy, cả hai quay lại nhà Tú. Tú lấy bộ dụng cụ sử dụng ma túy và tờ giấy bạc ở dưới gầm giường để lên bàn, Tuyên xúc ma túy trong túi nilon ra giấy bạc rồi cùng Tú sử dụng bằng hình thức hít. Số ma túy còn lại Tuyên đưa cho Trang cất giấu tại nhà Tú. Những ngày sau đó Tuyên đến nhà Tú cùng Tú sử dụng hết số ma túy còn lại.
Tại Bản án hình sự sơ thẩm số 55/2021/HS-ST ngày 02/7/2021 của TAND huyện T đã áp dụng điểm c khoản 1 Điều 249; khoản 1 Điều 256; điểm s khoản 1 Điều 51; Điều 47; Điều 38 và Điều 55 BLHS, xử phạt bị cáo Trịnh Văn Tú 33 tháng tù về tội “Tàng trữ trái phép chất ma túy” và 30 tháng tù về tội “Chứa chấp việc sử dụng trái phép chất ma túy”; tổng hợp hình phạt buộc bị cáo Trịnh Văn Tú phải chấp hành hình phạt cho cả hai tội là 63 tháng tù, thời hạn chấp hành hình phạt tù tính từ ngày bị cáo bị tạm giữ là ngày 05/02/2021.
Thông qua quá trình kiểm sát bản án và công tác THQCT, kiểm sát xét xử phúc thẩm đối với vụ án trên, Viện KSND tỉnh đã ban hành thông báo rút kinh nghiệm đối với Viện KSND cấp huyện trong quá trình THQCT, kiểm sát việc giải quyết vụ án ở cấp sơ thẩm một số nội dung sau:
- Thứ nhất: Về việc xác định sai tội danh
Trong vụ án này, tài liệu thu thập trong quá trình điều tra cũng như diễn biến tại phiên tòa xét xử sơ thẩm, phúc thẩm đủ căn cứ xác định: Trịnh Văn Tú đã nhiều lần cùng Đinh Văn Tuyên sử dụng ma túy trái phép tại nhà riêng của bị cáo; đồng thời Tú là người cung cấp các dụng cụ như giấy bạc, bộ cóng để Tuyên sử dụng trái phép chất ma túy. Cụ thể, lần thứ nhất là vào hồi 23 giờ ngày 01/02/2021; lần thứ hai trước ngày 04/02/2021 khoảng 3, 4 ngày và lần thứ 3 vào ngày 04/02/2021; mỗi lần đó đều đủ yếu tố cấu thành cơ bản của tội “Tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy” quy định tại Điều 255 BLHS. Do đó, căn cứ các quy định của BLHS, hướng dẫn tại Công văn số 89/TANDTC-PC ngày 30/6/2020 và Công văn số 02/TANDTC-PC ngày 02/8/2021 của TAND tối cao thì hành vi của Trịnh Văn Tú phải bị điều tra, truy tố và xét xử về tội “Tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy” với tình tiết định khung tăng nặng “Phạm tội 02 lần trở lên” theo quy định tại điểm a khoản 2 Điều 255 BLHS.
- Thứ hai: Về việc bỏ lọt hành vi phạm tội và người phạm tội 
Đối với đối tượng Đinh Văn Tuyên: Tài liệu điều tra có đủ cơ sở kết luận, Tuyên có hành vi rủ Trịnh Văn Tú đi mua ma túy về sử dụng, đồng thời cung cấp chất ma túy cho Tú để cùng Tú sử dụng trái phép chất ma túy tại nhà Tú. Hành vi của Tuyên đã đủ yếu tố cấu thành tội “Tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy” quy định tại Điều 255 BLHS nhưng chưa được cấp sơ thẩm áp dụng các biện pháp tố tụng để điều tra xử lý theo quy định.
Đối với đối tượng Trịnh Văn Hoàn: Cơ quan điều tra không tiến hành khám xét nơi ở của Hoàn để thu thập giấy tờ xe mô tô của Tuyên đã thế chấp cho Hoàn; không rút list điện thoại của Tú và Tuyên để xác định số điện thoại của Hoàn và không áp giải Hoàn để đấu tranh làm rõ hành vi có liên quan của Hoàn trong vụ án là thiếu sót nghiêm trọng không thể khắc phục được. Dẫn đến không có chứng cứ vững chắc chứng minh hành vi phạm tội của Trịnh Văn Hoàn, có dấu hiệu bỏ lọt hành vi phạm tội.
Đối với người phụ nữ tên Trang đã bỏ chạy khi lực lượng Công an kiểm tra: Theo lời khai của Trịnh Văn Tú thì đó là bạn gái của Tú tên Nguyễn Thị Linh Trang, sinh năm 1994, trú tại huyện Nho Quan, tỉnh Ninh Bình, ngoài ra Tú từng nhìn thấy Trang sử dụng thẻ tín dụng mang tên Quách Thị Tuyết của Ngân hàng Ngân hàng TMCP Sài Gòn - Hà Nội (SHB)....  Mặc dù Cơ quan CSĐT có công văn gửi Ngân hàng SHB về tra cứu các thông tin của chủ thẻ tín dụng mang tên Quách Thị Tuyết. Tuy nhiên, khi Ngân hàng SHB chưa có văn bản trả lời, Cơ quan CSĐT cũng không có văn bản đôn đốc Ngân hàng trả lời về thông tin chủ sở hữu thẻ tín dụng trên; không áp dụng hết các biện pháp nghiệp vụ điều tra để làm rõ lai lịch, nhân thân của người phụ nữ có tên Trang để điều tra về sự liên quan của đối tượng này từ đó truy xét xử lý theo quy định pháp luật mà đã kết thúc việc giải quyết vụ án và kết luận chưa đủ căn cứ xử lý và tiếp tục xác minh xem xét làm rõ là chưa điều tra toàn diện, triệt để vụ án.
Như vậy, việc các cơ quan tiến hành tố tụng cấp sơ thẩm đã khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử Trịnh Văn Tú về tội “Chứa chấp việc sử dụng trái phép chất ma túy” theo quy định tại khoản 1 Điều 256 BLHS là không đúng, vi phạm trong việc áp dụng pháp luật Bộ luật hình sự và hướng dẫn tại Công văn số 89/TANDTC-PC ngày 30/6/2020 của TAND tối cao về việc xác định tội danh, đồng phạm, không đảm bảo tính khách quan và bản chất của vụ án cũng như tính chất, mức độ nguy hiểm của hành vi phạm tội mà bị cáo và các đối tượng liên quan đã thực hiện, có dấu hiệu bỏ lọt hành vi phạm tội và người phạm tội, vi phạm điểm a, b khoản 1 Điều 358 BLTTHS. Tuy nhiên, Lãnh đạo, Kiểm sát viên được phân công THQCT, kiểm sát giải quyết vụ án chưa sâu sát, chưa nghiên cứu kỹ các tài liệu, chứng cứ có trong hồ sơ vụ án để phân tích, đánh giá và đề ra các yêu cầu điều tra một cách đầy đủ, chính xác, toàn diện, để xảy ra những vi phạm nêu trên mà không kịp thời phát hiện, dẫn đến vụ án phải hủy để điều tra lại.
Ngày 24/3/2022, TAND huyện T đã xét xử lại vụ án, theo đó tuyên phạt bị cáo Trịnh Văn Tú 02 năm 06 tháng tù về tội “Tàng trữ trái phép chất ma túy” theo quy định tại khoản 1 Điều 249 BLHS và 08 năm tù về tội “Tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy” theo quy định tại điểm a khoản 2 Điều 255 BLHS, tổng hợp hình phạt, buộc bị cáo Trịnh Văn Tú phải chấp hành hình phạt chung cho cả hai tội là 10 năm 06 tháng tù; tuyên phạt bị cáo Đinh Văn Tuyên 07 năm 09 tháng tù về tội “Tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy” theo quy định tại điểm a khoản 2 Điều 255 BLHS.
Đây là những vi phạm nghiêm trọng trong việc áp dụng pháp luật, Phòng 7 - Viện KSND tỉnh đã ban hành thông báo rút kinh nghiệm để các đơn vị VKSND cấp huyện cùng nghiên cứu nhằm hạn chế những vi phạm tương tự xảy ra, góp phần nâng cao hơn nữa chất lượng công tác thực hành quyền công tố, kiểm sát điều tra và kiểm sát xét xử các vụ án hình sự trong thời gian tới.        

Tác giả: Nguyễn Nga

  Ý kiến bạn đọc

Bạn đã không sử dụng Site, Bấm vào đây để duy trì trạng thái đăng nhập. Thời gian chờ: 60 giây