Người khởi kiện bà Nguyễn Thị Minh (SN 1958), địa chỉ: thôn Bạch Xá, xã Hoàng Đông, huyện Duy Tiên, tỉnh Hà Nam. Người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho bà Minh: Luật sư Nguyễn Văn Chung và luật sư Lê Duy Hà thuộc Công ty Luật TNHH một thành viên T.H.
Người bị kiện gồm: Chủ tịch UBND tỉnh Hà Nam; Chủ tịch UBND huyện Duy Tiên; UBND huyện Duy Tiên, tỉnh Hà Nam. Người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho Chủ tịch UBND tỉnh Hà Nam: Luật sư Nguyễn Văn Chuyên và luật sư Nguyễn Đình Thi thuộc Công ty Luật TNHH Hà Nam.
Dự phiên tòa rút kinh nghiệm có đồng chí Vũ Hoài Nam – Phó Viện trưởng VKSND tỉnh, các đồng chí Lãnh đạo, Kiểm sát viên, Kiểm tra viên Phòng 1,2,7,8,9,11,12 và đại diện lãnh đạo, Kiểm sát viên VKSND 6 huyện, thành phố thuộc VKSND tỉnh.
Tóm tắt nội dung vụ án: Theo đơn khởi kiện, bản tự khai của bà Nguyễn Thị Minh xác định như sau: Hộ gia đình ông Nguyễn Khắc Thứ (chồng bà Minh, chết ngày 26/6/2015) được cấp 4.561m2 đất nông nghiệp tại thửa số 02, tờ bản đồ số 9 ở thôn Bạch Xá, xã Hoàng Đông, huyện Duy Tiên, tỉnh Hà Nam. Thực hiện dự án KCN Đồng Văn III, huyện Duy Tiên, ngày 24/6/2014 UBND huyện Duy Tiên ban hành Quyết định số 996/QĐ-UBND về việc thu hồi 4.561m2 đất nông nghiệp của hộ gia đình ông Thứ và lên phương án bồi thường giải phóng mặt bằng. Ngày 26/6/2014 Hội đồng giải phóng mặt bằng ra Thông báo số 1350/TB-HĐ về việc thanh toán tiền bồi thường giải phóng mặt bằng đối với hộ ông Thứ. Bà Minh đã không đến nhận tiền bồi thường, hỗ trợ, cũng không bàn giao mặt bằng nên ngày 30/12/2015 Chủ tịch UBND huyện Duy Tiên ban hành Quyết định số 4786/QĐ-UBND về việc cưỡng chế thu hồi đất đối với hộ bà Minh.
Không đồng ý với quyết định thu hồi đất, phương án bồi thường, hỗ trợ của UBND huyện Duy Tiên và quyết định cưỡng chế thu hồi đất của Chủ tịch UBND huyện Duy Tiên, bà Minh đã làm đơn khiếu nại gửi Chủ tịch UBND huyện Duy Tiên. Ngày 30/6/2016 Chủ tịch UBND huyện Duy Tiên ra Quyết định số 3012/2016/QĐ-UBND về việc giải quyết khiếu nại (lần 1) khẳng định việc thu hồi, bồi thường, hỗ trợ khi thu hồi đất nông nghiệp của hộ ông Thứ để thực hiện dự án khu công nghiệp Đồng Văn III là đúng quy định của pháp luật, không chấp nhận khiếu nại của bà Minh. Sau đó bà Minh tiếp khiếu đến Chủ tịch UBND tỉnh Hà Nam. Ngày 23/9/2016, Chủ tịch UBND tỉnh Hà Nam ra Quyết định số 1440/QĐ-UBND về việc giải quyết khiếu nại (lần 2) với nội dung: UBND huyện Duy Tiên thực hiện việc thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ đối với hộ bà Minh là đúng trình tự, thủ tục, đảm bảo quyền lợi của gia đình, không chấp nhận khiếu nại của bà Minh.
Ngày 01/11/2016, bà Minh khởi kiện yêu cầu Tòa án:
- Hủy Quyết định giải quyết khiếu nại số 1440/QĐ-UBND ngày 23/9/2016 của Chủ tịch UBND tỉnh Hà Nam; hủy Quyết định số 996/QĐ-UBND ngày 24/6/2014 của Ủy ban nhân dân huyện Duy Tiên V/v thu hồi 4.561m2 đất nông nghiệp của hộ bà Minh; hủy Quyết định số 4786/QĐ-UBND ngày 30/12/2015 của Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện Duy Tiên về việc cưỡng chế thu hồi đất đối với hộ bà Nguyễn Thị Minh; hủy hai Thông báo số 1350/TB-HĐ ngày 26/6/2014 và số 95/TB-GPMB ngày 20/8/2015 của Hội đồng giải phóng mặt bằng huyện Duy Tiên về việc thanh toán tiền bồi thường giải phóng mặt bằng ảnh hưởng bởi dự án đầu tư xây dựng khu công nghiệp Đồng Văn III.
- Buộc UBND huyện Duy Tiên thực hiện bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi nhà nước thu hồi đất theo Quyết định số 38/2014/QĐ-UBND ngày 12/9/2014 và Quyết định số 50/2014/QĐ-UBND ngày 19/12/2014 với tổng các khoản là 2.429.915.000đ.
- Thực hiện kiểm điểm bồi thường, hỗ trợ tài sản trên đất đúng theo Quyết định số 49/2014/QĐ-UBND ngày 20/11/2014 và Quyết định số 42/2014/QĐ-UBND ngày 30/9/2014 của UBND tỉnh Hà Nam.
Nhận thấy vụ án có đa dạng người tham gia tố tụng, yêu cầu khởi kiện mang tính phổ biến điển hình, có luật sư bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho các bên đương sự; bảo đảm các tiêu chí để tổ chức phiên tòa rút kinh nghiệm vì vậy Phòng 9 đã chủ động báo cáo đề xuất Lãnh đạo Viện tổ chức phiên tòa rút kinh nghiệm với thành phần mở rộng nêu trên. Kiểm sát viên được phân công kiểm sát việc giải quyết vụ án đã làm tốt công tác chuẩn bị, nghiên cứu nắm chắc nội dung, tài liệu chứng cứ, xây dựng báo cáo đề xuất đường lối giải quyết, chuẩn bị kỹ các vấn đề cần hỏi đương sự và nội dung Bài phát biểu. Tại phiên tòa Kiểm sát viên đã phát huy tốt vai trò, trách nhiệm, thực hiện đầy đủ nhiệm vụ, quyền hạn được quy định trong tố tụng hành chính; chủ động hỏi để làm rõ nội dung vụ án, kịp thời bổ sung vào bài phát biểu những tình tiết, diễn biến phát sinh tại phiên tòa, đồng thời phân tích, lập luận, đưa ra các căn cứ pháp luật để đề nghị HĐXX không chấp nhận yêu cầu của người khởi kiện cũng như ý kiến của luật sư bảo vệ quyền, lợi ích của người khởi kiện. Trên cơ sở kết quả tranh tụng và ý kiến phát biểu của Kiểm sát viên, HĐXX đã xử bác toàn bộ yêu cầu khởi kiện của bà Nguyễn Thị Minh, phù hợp với quan điểm của VKS tỉnh.
Đ/c Vũ Hoài Nam – Phó Viện trưởng VKSND tỉnh chủ trì họp rút kinh nghiệm
Sau phiên tòa, đồng chí Vũ Hoài Nam – Phó Viện trưởng VKSND tỉnh đã chủ trì cuộc họp rút kinh nghiệm. Đa số các ý kiến phát biểu đều đánh giá việc tổ chức phiên tòa hành chính rút kinh nghiệm nêu trên thực sự rất có ý nghĩa, qua đó đã giúp cho các Kiểm sát viên, Kiểm tra viên tham dự học hỏi, tích lũy nghiệm trong việc xử lý tình huống, ứng xử của Kiểm sát viên tại phiên tòa; đồng thời nâng cao nhận thức về áp dụng pháp luật tố tụng hành chính, luật nội dung cũng như nâng cao nhận thức về vai trò, nhiệm vụ, quyền hạn của Kiểm sát viên khi thực hiện công tác kiểm sát việc giải quyết các vụ án hành chính trong lĩnh vực thu hồi đất, đền bù, cưỡng chế giải phóng mặt bằng phục vụ các dự án phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn tỉnh.
Một số hình ảnh đại biểu phát biểu ý kiến