Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Hà Nam kiến nghị Tòa án nhân dân thị xã Duy Tiên khắc phục vi phạm pháp luật trong giải quyết vụ án dân sự.
Thông qua công tác kiểm sát việc tuân theo pháp luật trong giải quyết vụ án dân sự phúc thẩm“Tranh chấp hợp đồng thuê quyền sử dụng đất nông nghiệp” do TAND tỉnh Hà Nam thụ lý số 12/TBTL-TA ngày 10/8/2020 giữa nguyên đơn bà Lê Thị Hoa (SN 1950) với bị đơn bà Phạm Thị Khoa (SN 1968); ông Lê Văn Tin (SN 1967); cùng địa chỉ: tổ dân phố Đông Ngoại, phường Châu Giang, thị xã Duy Tiên. Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Hà Nam nhận thấy: Quá trình giải quyết vụ án theo thủ tục sơ thẩm, Tòa án nhân dân thị xã Duy Tiên đã vi phạm về thủ tục tố tụng nhưng không làm ảnh hưởng đến quyết định của bản án sơ thẩm, nên đã kiến nghị để rút kinh nghiệm như sau:
1. Vi phạm trình tự, thủ tục mở lại phiên tòa quy định tại khoản 2 Điều 259 BLDS 2015.
Ngày 17/3/2016, TAND huyện Duy Tiên (nay là thị xã Duy Tiên) thụ lý vụ án dân sự nêu trên. Ngày 02/10/2019, Thẩm phán được phân công giải quyết vụ án ra Quyết định đưa vụ án ra xét xử số 07/2019/QĐXXST-DS vào ngày 25/10/2019. Phiên tòa ngày 25/10/2019, nguyên đơn và một số người liên quan đứng về phía nguyên đơn được triệu tập hợp lệ vắng mặt lần thứ nhất không có lý do nên Hội đồng xét xử ra Quyết định hoãn phiên tòa số 06/2019/QĐST-DS và ấn định mở lại phiên tòa vào ngày 06/11/2019. Tiếp sau đó phiên tòa được mở lại vào ngày 06/11/2019 và ngày 27/11/2019 nhưng cả hai lần này đều hoãn, do đương sự và luật sư bảo vệ quyền lợi cho đương sự có đơn xin hoãn. Đến phiên tòa ngày 27/12/2019, Hội đồng xét xử đã ra Quyết định tạm ngừng phiên tòa số 03/2019/QĐST-DS do cần đợi cơ quan tổ chức cung cấp tài liệu chứng cứ theo yêu cầu của Tòa án mới giải quyết được vụ án và ấn định phiên tòa được mở lại vào ngày 14/01/2020.
Do chưa nhận được tài liệu, chứng cứ theo yêu cầu của Tòa án nên tại phiên tòa ngày 14/01/2020, Hội đồng xét xử đã ra Quyết định số 01/2020/QĐST-DS tạm đình chỉ giải quyết vụ án. Ngày 15/01/2020, HĐXX ra Quyết định số 01/2020/QĐST-DS tiếp tục giải quyết vụ án dân sự do đã nhận được tài liệu, chứng cứ theo yêu cầu. Sau đó Thẩm phán lại ra Thông báo số 05/TB-TA ngày 13/5/2020 và tiến hành mở phiên họp kiểm tra việc giao nộp, tiếp cận, công khai chứng cứ và hòa giải; đến ngày 15/6/2020 ra Thông báo mở lại phiên tòa và ngày 16/6/2020 chuyển hồ sơ vụ án cho VKSND cùng cấp nghiên cứu như ở giai đoạn chuẩn bị xét xử sơ thẩm.
Việc thực hiện các thủ tục tố tụng của Thẩm phán từ sau khi có quyết định tiếp tục giải quyết vụ án như nêu trên là không đúng trình tự tố tụng theo quy định tại khoản 2 Điều 259 BLTTDS 2015.
Khoản 2 Điều 259 Bộ luật TTDS quy định: “Việc tạm ngừng phiên tòa phải được ghi vào biên bản phiên tòa. Thời hạn tạm ngừng phiên tòa là không quá 01 tháng, kể từ ngày Hội đồng xét xử quyết định tạm ngừng phiên tòa. Hết thời hạn này, nếu lý do để ngừng phiên tòa không còn thì Hội đồng xét xử tiếp tục tiến hành phiên tòa; nếu lý do để ngừng phiên tòa chưa được khắc phục thì Hội đồng xét xử ra quyết định tạm đình chỉ giải quyết vụ án dân sự. Hội đồng xét xử phải thông báo bằng văn bản cho những người tham gia tố tụng và Viện kiểm sát cùng cấp về thời gian tiếp tục phiên tòa”.
Trong trường hợp này, do vụ án đã được đưa ra xét xử sau đó mới tạm đình chỉ giải quyết vụ án thì khi ra quyết định tiếp tục giải quyết vụ án Thẩm phán phải thông báo thời gian tiếp tục phiên tòa và chuyển các tài liệu thu thập bổ sung cho VKS cùng cấp để nghiên cứu. Việc Thẩm phán mở phiên họp kiểm tra việc giao nộp, tiếp cận, công khai chứng cứ và hòa giải; chuyển hồ sơ vụ án cho VKS cùng cấp để nghiên cứu như trong giai đoạn chuẩn bị xét xử là không có căn cứ, làm cho thời gian giải quyết vụ án bị kéo dài.
2. Về định giá tài sản:
Trong vụ án này, nguyên đơn khởi kiện yêu cầu bị đơn trả lại 986m2 đất ruộng tại Thượng Đoạn 7 thuộc thửa số 23, tờ bản đồ 12, thôn Đông Ngoại, phường Châu Giang, thị xã Duy Tiên vì bị đơn thuê đất ruộng của nguyên đơn từ năm 2001 đến năm 2013, hết thời hạn cho thuê bị đơn không ký kết hợp đồng thuê tiếp cũng không trả lại ruộng cho bị đơn.
Quá trình thu thập tài liệu chứng cứ Tòa án cấp sơ thẩm đã 2 lần ra quyết định định giá tài sản tranh chấp (một lần năm 2017 và một lần năm 2019) đối với diện tích 986m2 đất phía bị đơn đang sử dụng, canh tác là không cần thiết vì: thứ nhất, diện tích đất tranh chấp là đất nông nghiệp nên việc xác định giá trị đất căn cứ theo khung giá đất do UBND tỉnh ban hành áp dụng tại thời điểm giải quyết vụ án; thứ hai, yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn là buộc bị đơn phải trả lại diện tích đất nông nghiệp cho thuê nên đương sự chỉ phải chịu án phí dân sự sơ thẩm không có giá ngạch theo quy định tại điểm a khoản 2 Điều 27 Nghị quyết 326 ngày 30/12/2016 của Ủy ban thường vụ Quốc hội. Do đó, việc Tòa án cấp sơ thẩm 2 lần ra quyết định định giá diện tích đất đang tranh chấp nhưng sau đó không sử dụng gì đến kết quả định giá tài sản để giải quyết vụ án đã gây thiệt hại cho đương sự về chi phí tố tụng định giá tài sản.
Để việc chấp hành pháp luật được nghiêm chỉnh và thống nhất, bảo đảm quyền lợi của đương sự. Ngày 30/9/2020, Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Hà Nam đã ban hành Kiến nghị số 2014 /KN-VKS-P9 yêu cầu Chánh án Tòa án nhân dân thị xã Duy Tiên có biện pháp chỉ đạo kiểm tra để khắc phục những vi phạm nêu trên. Tòa án nhân dân huyện Duy Tiên đã có văn bản tiếp thu toàn bộ kiến nghị của VKS tỉnh.
Ngày 17/3/2016, TAND huyện Duy Tiên (nay là thị xã Duy Tiên) thụ lý vụ án dân sự nêu trên. Ngày 02/10/2019, Thẩm phán được phân công giải quyết vụ án ra Quyết định đưa vụ án ra xét xử số 07/2019/QĐXXST-DS vào ngày 25/10/2019. Phiên tòa ngày 25/10/2019, nguyên đơn và một số người liên quan đứng về phía nguyên đơn được triệu tập hợp lệ vắng mặt lần thứ nhất không có lý do nên Hội đồng xét xử ra Quyết định hoãn phiên tòa số 06/2019/QĐST-DS và ấn định mở lại phiên tòa vào ngày 06/11/2019. Tiếp sau đó phiên tòa được mở lại vào ngày 06/11/2019 và ngày 27/11/2019 nhưng cả hai lần này đều hoãn, do đương sự và luật sư bảo vệ quyền lợi cho đương sự có đơn xin hoãn. Đến phiên tòa ngày 27/12/2019, Hội đồng xét xử đã ra Quyết định tạm ngừng phiên tòa số 03/2019/QĐST-DS do cần đợi cơ quan tổ chức cung cấp tài liệu chứng cứ theo yêu cầu của Tòa án mới giải quyết được vụ án và ấn định phiên tòa được mở lại vào ngày 14/01/2020.
Do chưa nhận được tài liệu, chứng cứ theo yêu cầu của Tòa án nên tại phiên tòa ngày 14/01/2020, Hội đồng xét xử đã ra Quyết định số 01/2020/QĐST-DS tạm đình chỉ giải quyết vụ án. Ngày 15/01/2020, HĐXX ra Quyết định số 01/2020/QĐST-DS tiếp tục giải quyết vụ án dân sự do đã nhận được tài liệu, chứng cứ theo yêu cầu. Sau đó Thẩm phán lại ra Thông báo số 05/TB-TA ngày 13/5/2020 và tiến hành mở phiên họp kiểm tra việc giao nộp, tiếp cận, công khai chứng cứ và hòa giải; đến ngày 15/6/2020 ra Thông báo mở lại phiên tòa và ngày 16/6/2020 chuyển hồ sơ vụ án cho VKSND cùng cấp nghiên cứu như ở giai đoạn chuẩn bị xét xử sơ thẩm.
Việc thực hiện các thủ tục tố tụng của Thẩm phán từ sau khi có quyết định tiếp tục giải quyết vụ án như nêu trên là không đúng trình tự tố tụng theo quy định tại khoản 2 Điều 259 BLTTDS 2015.
Khoản 2 Điều 259 Bộ luật TTDS quy định: “Việc tạm ngừng phiên tòa phải được ghi vào biên bản phiên tòa. Thời hạn tạm ngừng phiên tòa là không quá 01 tháng, kể từ ngày Hội đồng xét xử quyết định tạm ngừng phiên tòa. Hết thời hạn này, nếu lý do để ngừng phiên tòa không còn thì Hội đồng xét xử tiếp tục tiến hành phiên tòa; nếu lý do để ngừng phiên tòa chưa được khắc phục thì Hội đồng xét xử ra quyết định tạm đình chỉ giải quyết vụ án dân sự. Hội đồng xét xử phải thông báo bằng văn bản cho những người tham gia tố tụng và Viện kiểm sát cùng cấp về thời gian tiếp tục phiên tòa”.
Trong trường hợp này, do vụ án đã được đưa ra xét xử sau đó mới tạm đình chỉ giải quyết vụ án thì khi ra quyết định tiếp tục giải quyết vụ án Thẩm phán phải thông báo thời gian tiếp tục phiên tòa và chuyển các tài liệu thu thập bổ sung cho VKS cùng cấp để nghiên cứu. Việc Thẩm phán mở phiên họp kiểm tra việc giao nộp, tiếp cận, công khai chứng cứ và hòa giải; chuyển hồ sơ vụ án cho VKS cùng cấp để nghiên cứu như trong giai đoạn chuẩn bị xét xử là không có căn cứ, làm cho thời gian giải quyết vụ án bị kéo dài.
2. Về định giá tài sản:
Trong vụ án này, nguyên đơn khởi kiện yêu cầu bị đơn trả lại 986m2 đất ruộng tại Thượng Đoạn 7 thuộc thửa số 23, tờ bản đồ 12, thôn Đông Ngoại, phường Châu Giang, thị xã Duy Tiên vì bị đơn thuê đất ruộng của nguyên đơn từ năm 2001 đến năm 2013, hết thời hạn cho thuê bị đơn không ký kết hợp đồng thuê tiếp cũng không trả lại ruộng cho bị đơn.
Quá trình thu thập tài liệu chứng cứ Tòa án cấp sơ thẩm đã 2 lần ra quyết định định giá tài sản tranh chấp (một lần năm 2017 và một lần năm 2019) đối với diện tích 986m2 đất phía bị đơn đang sử dụng, canh tác là không cần thiết vì: thứ nhất, diện tích đất tranh chấp là đất nông nghiệp nên việc xác định giá trị đất căn cứ theo khung giá đất do UBND tỉnh ban hành áp dụng tại thời điểm giải quyết vụ án; thứ hai, yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn là buộc bị đơn phải trả lại diện tích đất nông nghiệp cho thuê nên đương sự chỉ phải chịu án phí dân sự sơ thẩm không có giá ngạch theo quy định tại điểm a khoản 2 Điều 27 Nghị quyết 326 ngày 30/12/2016 của Ủy ban thường vụ Quốc hội. Do đó, việc Tòa án cấp sơ thẩm 2 lần ra quyết định định giá diện tích đất đang tranh chấp nhưng sau đó không sử dụng gì đến kết quả định giá tài sản để giải quyết vụ án đã gây thiệt hại cho đương sự về chi phí tố tụng định giá tài sản.
Để việc chấp hành pháp luật được nghiêm chỉnh và thống nhất, bảo đảm quyền lợi của đương sự. Ngày 30/9/2020, Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Hà Nam đã ban hành Kiến nghị số 2014 /KN-VKS-P9 yêu cầu Chánh án Tòa án nhân dân thị xã Duy Tiên có biện pháp chỉ đạo kiểm tra để khắc phục những vi phạm nêu trên. Tòa án nhân dân huyện Duy Tiên đã có văn bản tiếp thu toàn bộ kiến nghị của VKS tỉnh.
Tác giả: Phòng 9 - VKSND tỉnh Hà Nam
Từ khóa: kiểm sát, nhân dân, pháp luật, công tác, quá trình, giải quyết, dân sự, hợp đồng, thủ tục, thông qua, sử dụng, phúc thẩm, nguyên đơn, địa chỉ, thị xã, tranh chấp, nhận thấy, nông nghiệp, châu giang, thị hoa, lý số
Ý kiến bạn đọc
- 1. Công văn về việc tổng hợp, giải đáp khó khăn, vướng mắc, kiến nghị, đề xuất của các đơn vị, Viện kiểm sát các cấp trong 03 năm 2020-2022
- 2. Quyết định ban hành quy tắc ứng xử của cán bộ, công chức, viên chức và người lao động làm việc trong các cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp công lập trên địa bàn tỉnh Hà Nam
- 3. Thông báo tuyển dụng công chức năm 2023
- 4. CV số 606/VKSTC-V11 ngày 24/02/2023 V/v giải đáp về khó khăn, vướng mắc trong công tác kiểm sát thi hành án dân sự, hành chính
- 5. Quyết định về việc ban hành Quy chế hoạt động của Ban Chỉ đạo thực hiện "Quy chế thực hiện dân chủ trong hoạt động của VKSND"
- 6. Công văn số 572/VKS-VP ngày 24/02/2023 về việc góp ý dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi)
- 7. Công văn 512/VKSTC-V14 v/v giải đáp khó khăn, vướng mắc, kiến nghị, đề xuất trong năm 2022
- 8. Giải đáp khó khăn, vướng mắc qua tổng kết công tác năm 2022
- 9. Quyết định Ban hành quy tắc chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp của người cán bộ kiểm sát
- 10. Kế hoạch số 06/KH-VKSTC ngày 27/01/2023, mẫu Đề cương báo cáo và Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi)
- 11. Công văn số 267/VKSTC-V13 ngày 01/02/2023 V/v trả lời khó khăn, vướng mắc trong công tác hợp tác quốc tế và tương trợ tư pháp về hình sự
- 12. Kế hoạch số 04/KH-HĐPHLN ngày 01/02/2023 của Hội đồng phối hợp liên ngành về TGPL trong hoạt động tố tụng
- 13. Kế hoạch số 39/KH-VKS ngày 01/02/2023 của Viện KSND tỉnh Hà Nam
- 14. Kế hoạch số 38/KH-VKS ngày 01/02/2023 của VKSND tỉnh Hà Nam
- 15. Nghị quyết số 70-NQ/BCS ngày 28/12/2022 của Ban cán sự đảng VKSND tỉnh Hà Nam
