Giới thiệu nội dung thông tư liên tịch số 02 hướng dẫn việc thu thập, quản lý, cung cấp và sử dụng số liệu người chưa thành niên vi phạm pháp luật và chế độ báo cáo thống kê người chưa thành niên phạm tội trong ngành Kiểm sát nhân dân

Thứ Năm, 09/05/2013

Vừa qua VKSND tối cao đã tổ chức Hội nghị tập huấn thống kê người chưa thành niên phạm tội trong ngành Kiểm sát nhân dân. Trang tin điện tử VKSND tỉnh giới thiệu thông tư liên tịch số 02/2013/TTLT/BLĐTBXH-BCA-VKSNDTC-TANDTC và chế độ báo cáo thống kê người chưa thành niên phạm tội trong ngành Kiểm sát nhân dân để các đơn vị cùng nghiên cứu thực hiện.

Vấn đề người chưa thành niên vi phạm pháp luật là một hiện tượng, một thực tế mà mọi quốc gia, Chính phủ đều phải đối mặt. Việc xử lý người chưa thành niên ở mỗi quốc gia khác nhau tuỳ thuộc vào điều kiện tập quán, văn hoá pháp luật mỗi nước. Đối với nước ta việc chăm sóc, bảo vệ giáo dục trẻ em luôn được quan tâm hàng đầu; đồng thời việc xử lý người chưa thành niên vi phạm pháp luật được thực hiện nghiêm và phù hợp với điều kiện tập quán, văn hoá, pháp luật Việt Nam.

Để đảm bảo việc giám sát những biện pháp ứng phó của hệ thống tư pháp đối với người chưa thành niên vi phạm pháp luật và tính thống nhất của nó với các chuẩn mực quốc tế về quyền trẻ em có tầm quan trọng chiến lược. Do đó rất cần phải xây dựng được các chỉ số nhằm cung cấp thông tin cơ bản về người chưa thành niên vi phạm pháp luật và thiết lập các cơ chế thu thập số liệu này. Tuy nhiên ở nước ta, phần lớn số liệu theo yêu cầu này chưa được thu thập một cách hệ thống và thống nhất. Thông tin số liệu hiện nay được thu thập từ các nguồn: Bộ Công an, Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Toà án nhân dân tối cao, Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội, Tổng cục thống kê. Thông tin liên quan tới một vài chỉ số khác phải thu thập từ các tố chức xã hội và các cơ quan cấp cơ sở như Trại giam, Trường giáo dưỡng, trung tâm bảo trợ xã hội.

Thực tế cho thấy thông tin cơ bản về vi phạm pháp luật ở người chưa thành niên và hiệu quả hoạt động của hệ thống tư pháp là yếu tố cần có để xây dựng một nền móng tốt hơn cho việc đánh giá thực hiện các mục tiêu ngăn ngừa vi phạm pháp luật ở người chưa thành niên và bảo vệ quyền trẻ em. Nếu không có thông tin số liệu chính xác và kịp thời, chúng ta sẽ không xác định được đâu là điểm cần tập trung những nỗ lực để bảo vệ quyền trẻ em và cải thiện hệ thống tư pháp người chưa thành niên; chúng ta cũng sẽ không thể xác định được các mục tiêu quan trọng về bảo vệ trẻ em và bảo vệ an ninh xã hội xem có đạt được hiệu quả mong muốn hay không. Do đó, xây dựng Bộ chỉ số hoạt động cho hệ thống tư pháp người chưa thành niên có ý nghĩa thiết thực vì nó vừa là bộ quy chuẩn vừa là công cụ huy động toàn bộ hệ thống tư pháp tham gia vào thực hiện những cải cách cần thiết. Vì vậy, ngày 04/02/2013 Lãnh đạo liên ngành Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội, Bộ Công an, Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Toà án nhân dân tối cao đã ký Thông tư liên tịch số 02/2013/TTLT-BLĐTBXH-BCA-VKSNDTC-TANDTC về việc thu thập, quản lý, cung cấp và sử dụng số liệu về người chưa thành niên vi phạm pháp luật (gọi tắt là Thông tư số 02) và có hiệu lực từ ngày 25/3/2013.

Sự ra đời của Thông tư số 02 và Hệ thống chỉ tiêu thống kê người chưa thành niên vi phạm pháp luật (hay còn gọi là Bộ chỉ số về người chưa thành niên vi phạm pháp luật) là công cụ thu thập, quản lý và cung cấp thông tin về người chưa thành niên vi phạm pháp luật thuộc trách nhiệm của từng cơ quan và theo một phương thức mang tính hệ thống. Bộ chỉ số sẽ giúp Việt Nam nâng cao khả năng giám sát tình trạng phạm pháp ở người chưa thành niên và đánh giá hiệu quả hoạt động xử lý người chưa thành niên vi phạm pháp luật. Từ đó, Bộ chỉ số này sẽ có tác dụng hỗ trợ xây dựng các chính sách và hành động nhằm ngăn ngừa tình trạng phạm pháp ở người chưa thành niên. Thêm vào đó, đây sẽ là một căn cứ đáng tin cậy để so sánh Hệ thống tư pháp người chưa thành niên của nước ta với các Hệ thống tương tự trong khu vực và trên thế giới.

Thông tư số 02 ban hành để tổ chức thu thập, tổng hợp được những số liệu đầy đủ, kịp thời, chính xác, khách quan và có hệ thống về tình hình người chưa thành niên vi phạm pháp luật bị xử lý (hành chính, hình sự) phục vụ việc theo dõi, giám sát tình hình người chưa thành niên vi phạm pháp luật.

Ban hành kèm theo Thông tư số 02 là Hệ thống chỉ tiêu thống kê thu thập số liệu về người chưa thành niên vi phạm pháp luật, bao gồm 21 chỉ tiêu. Trong đó ngành Kiểm sát nhân dân có trách nhiệm thu thập 08 chỉ tiêu, các chỉ tiêu thuộc phạm vi người chưa thành niên phạm tội và bị xử lý bằng biện pháp hình sự, từ giai đoạn khởi tố đến khi truy tố chuyển Toà án. Bao gồm:
1.Người chưa thành niên bị khởi tố hình sự
2.Người chưa thành niên bị truy tố
3.Người chưa thành niên phạm tội cùng đồng phạm là người đã thành niên
4.Người chưa thành niên bị tạm giam trong giai đoạn điều tra
5.Bị can là người chưa thành niên được Cơ quan điều tra ra quyết định miễn TNHS
6.Người chưa thành niên bị tạm giam trong giai đoạn truy tố
7.Bị can là người chưa thành niên được Viện kiểm sát ra quyết định miễn TNHS
8.Người chưa thành niên được Toà án ra quyết định đình chỉ vụ án do VKS rút quyết định truy tố vì có căn cứ được miễn TNHS.

Thông qua công tác thống kê người chưa thành niên phạm tội, ngành Kiểm sát nhân dân sẽ cung cấp đầy đủ hơn cho các cơ quan có thẩm quyền những số liệu xác thực đánh giá tình hình hình tội phạm và kết quả xử lý tội phạm vị thành niên phục vụ cho hoạt động chỉ đạo phòng ngừa và đấu tranh chống tội phạm nói chung và người chưa thành niên phạm tội nói riêng.

Trần Thị Tuyết